Utkan Tiyekli

Bağımlılık, kişinin yaşamını oldukça kısıtlamasına rağmen sürekli ve ısrarcı bir biçimde keyif verici bir maddeyi (sigara, esrar, eroin, ilaçlar vb.) kullanma ya da keyif verici bir davranışı (kumar vb.) sürdürme halidir.

BAĞIMLILIK KESİNLİKLE BİYOLOJİK BİR BEYİN HASTALIĞIDIR..!

Bağımlılık kullanılan maddenin türüne ya da davranışın kişide uyandırdığı hazza göre kişiye göre değişir. Yine kişiye göre değişmekle birlikte genellikle şu sırayla ilerler:
1) Denemek amaçlı kullanım,
2) Sosyal kullanım ve etkileşiö
3) Kötüye kullanım
4) Klinik bağımlılık 
Bu nedenlerden ötürü bağımlılığın erken evrelerde tanınması ve engellenmesi hastalığın tedavisi açısından oldukça önemlidir.
 Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından hazırlanmış olan tanı sınıflamasında (DSMIV) bağımlılık tanısı şu ölçütlere dayanarak konmaktadır: Bağımlılık 12 aylık bir dönem içinde aşağıda sıralanan belirtilerden üç veya daha fazlasının bulunması ile tanımlanmır.

1. Tolerans: Maddenin etkisinin ortaya çıkabilmesi için kullanılan madde miktarının artırılması ihtiyacıdır. Madde kullanımına ilk başlandığı zaman kullanılan miktar bir süre sonra aynı keyif verici etkiyi sağlayamaz, kişinin aynı etkiyi sağlayabilmesi için gittikçe daha yüksek miktarlarda madde alması gerekir.
    

2. Yoksunluk: Kullanımı kesildiğinde veya azaltıldığında maddenin yarattığı etkilerin tam tersi fizyolojik ve bilişsel belirtilerin ortaya çıkmasıdır. Bu hoş olmayan yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması kişinin ister istemez tekrar madde kullanıp rahatlamasını gerektirecek kadar şiddetlidir ve ölümcül sonuçlara yol açabilir

3. Tasarlandığından daha uzun süre ve yüksek miktarlarda alınması: Kişinin madde kullanımını kontrol etme çabaları başarısızlıkla sonuçlanır. Kullanım miktar ve süresi kontrol dışı bir hal alır.

4. Sık ve başarısız bırakma girişimleri: Madde kullanımını kontrol etmek için girişilen bir diğer çaba bırakma girişimleridir. Bağımlılık düzeyine gelmeden önceki kontrollü kullanım dönemine dönme umudu ile bırakma girişimleri olur, ancak bu girişimler başarısızlıkla sonuçlanır.

5. Maddeyi sağlamak, kullanmak ya da bırakmak için büyük zaman harcama: Tüm yaşam maddenin etkisinin yeniden tesis edilmesi ve bunun son kez olmasına karar verme çabası üzerine kurulu bir hal alır.

6. Madde kullanımı nedeni ile sosyal, mesleki ve kişisel etkinliklerin azalması ya da tamamen bırakılması: Madde kullanımını sürdürmek ve madde kullanan arkadaşları ile daha çok zaman geçirmek için ailesi ile ilgili etkinliklerden ve özel zevklerinden uzak durur. İşine karşı ilgisi, işe odaklanması bozulur ve çalışma hayatında sorunlar yaşanmasına neden olur. tüm yaşam madde temini ve kullanımı etrafında döndüğü için kişinin kendisini sosyal, kişisel ve mesleki etkinliklerden kaçınma ve giderek daha büyük oranlarda kayıp yaşanmasına yol açar.

7. Zarar görmesine rağmen madde kullanımını sürdürme: Madde kullanımı giderek diğer tüm önemli etkinliklerinin yerini alır. Bunun sonucunda psikolojik, fiziksel ya da sosyal sorunlara yol açtığını bildiği halde madde kullanımı sürdürülür.
   
   BAĞIMLILIK HAYAT BOYU MÜCADELE GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR.